Merhaba,

Benim için her şey geçtiğimiz yıl okulda yürüttüğümüz "Fark Et, Hareket Et" etkinliği kapsamında oluşturduğum "Temiz Deniz" projesi ile başladı (www.temizdeniz.com). Projemin amacı deniz ve sahillerdeki kirliliğe dikkat çekmekti.

 

Yapmış olduğum araştırmalar sonrasında sorunların boyutunun daha derinlere indiğini fark ettim ve bu konuda da birşeyler yapmak istedim ve "Harekete geçmem" gerektiğini hissettim.

​

Öncelikle farkındalığımızı ölçmek için kendimize şu soruyu sorarak başlayalım. Okyanuslar bizim için neden bu kadar önemlidir?

​

1-) İklim Düzenleyici

Okyanus akıntıları, Ekvator ve Kutuplar arasındaki ılık su - soğuk su transferini gerçekleştirir. 

​

2-) Oksijen Kaynağımız

Gezegenimizin ihtiyaç duyduğu oksijenin yarısından fazlası okyanusta yaşayan ve atmosferdeki karbondioksiti emen fitoplankton adı verilen minik organizmalar tarafından üretilmektedir. 

​

3-) Biyoçeşitlilik

Okyanuslar dünyadaki en büyük yaşam çeşitliliğine ev sahipliği yapmaktadır. İki milyardan fazla türe kucak açmaktadır.

​

4-) Temel Besin Kaynağı

Dünya üzerinde bir milyardan fazla insan için temel gıda kaynağıdır.

​

​

Okyanuslar Hakkında Bilmemiz Gerekenler

​

• Plastik küçük parçalara ayrıldığında yok olmuyor, mikroplastik haline geliyor ve okyanuslarda tüm besin zincirini etkiliyor. Planktonlardan balıklara oradan da tabaklarımıza ulaşıyor. Her hafta yaklaşık 5gr mikroplastiğin yediklerimiz ve içtiklerimizle vücutlarımıza girdiği tahmin ediliyor. Bilimsel araştırmalara göre plastik ürünlerde insan sağlığına zararlı 144 ayrı kimyasal madde bulunuyor.

​

• Dünyanın %71’i okyanuslar ve denizlerle kaplı. Fakat ülkeler bu bölgenin %40’tan azını kontrol ediyor. Derin denizlerin ise sadece %1’den azı koruma altında. Korunmayan bölgelerde ekosisteme zarar veren her türlü balıkçılık faaliyeti kontrolsüz olarak yapılıyor.

​

• Dünyada her yıl yaklaşık 2,7 trilyon balık avlanıyor. Trol ağlarının deniz tabanında verdiği zarar çok tehlikeli seviyelerde. Dev bir trol ağı 13 yolcu uçağını içine alabilecek kadar büyüktür. Her yıl trolle avlanma yüzünden 15 milyar dönüm deniz bitkisi örtüsü yok oluyor. Ticari balıkçılık bu şekilde devam ederse 2048’de okyanusların boşalmaya başladığını göreceğimiz iddia ediliyor.

​

• Dünyada günde 8-12 milyon ton plastiğin denizlere girdiği tahmin ediliyor. Büyük Pasifik Çöp alanı adı verilen bölgenin genişliği 1.6 milyon km²’ye ulaşmış durumda. Sanılanın aksine bu plastikler tek kullanımlık ürünlerden oluşmuyor. Plastik atıkların %46’sını büyük ölçekli balıkçılık şirketlerinden geriye kalan balık ağları kalıntıları oluşturuyor. Bu yüzden her yıl yaklaşık 250.000 deniz kaplumbağasının balık ağlarına takılıp öldüğü belirtiliyor.

​

• Fitoplanktonlar dünyadaki oksijenin yaklaşık %70’ini üretiyor ve diğer deniz bitkileri, yosunlar ve mercanlarla birlikte dünyadaki karbondioksitin %93’ünü emiyor. Fitoplanktonlar fotosentez yaptıkları için yüzey kirliliği veya küresel ısınma ile tehlike altındalar.

​

• Yunuslar ve balinalar nefes almak için yüzeye çıktıklarında fitoplanktonları döllüyor, yani bir bakıma okyanusu canlı tutuyorlar. Ancak her yıl binlerce balina ve yunus midelerinde plastikle ölüp karaya vuruyorlar veya dev balıkçılık tekneleri tarafından yanlışlıkla veya bilinçli ve yasa dışı olarak avlanıp ölüyorlar (Yıllık 300,000 adet).

​

• Köpekbalıkları da okyanuslarda hasta, zayıf canlıları tüketerek balık stoğunu, mercanları ve tüm ekosistemi canlı tutan önemli canlılardır. Onların da sayısı son 30 yılda türlerine göre değişen oranlarda %80-99 arasında azaldı. Yılda 50 milyon adet köpekbalığının da yanlışlıkla veya yüzgeçleri için avlandığı belirtiliyor. Onlarla birlikte besin zincirinde aşağıya doğru başka canlı türleri de yok olma tehlikesi ile karşı karşıya.